İçindekiler
Psikolojik İlk Yardım (PİY) Nedir?
Psikolojik İlk Yardım (PİY) Ne Değildir?
Psikolojik İlk Yardım (PİY) Kimler İçindir?
Psikolojik İlk Yardım (PİY) Nerelerde Sunulabilir?
8 Temel Eylem İlkesi ve Amaçları
- Bağlılık ve Temas Kurma: Müdahaleci olmayan şekilde bireylerin sorularına cevap vermek veya şefkatli bir iletişim kurmak
- Güvenlik ve Rahatlık Sağlama: Güvenliği anlık olarak izlemek ve sürekli artırmak, fiziksel ve duygusal rahatlığı sağlamak
- Dengeleme/Stabilizasyon: Duygusal olarak bunalmış veya kafası karışmış bireyleri sakinleştirmek ve gerekirse yönlendirmek
- Bilgi Toplama: Travmatik olaydan etkilenen bireylerin acil ihtiyaçları ve endişelerini belirlemek, ek bilgi toplamak ve bu ihtiyaçları karşılamak için PİY müdahalelerini uyarlamak
- Pratik Yardım: Bireylerin acil ihtiyaçları ve sorunları için pratik yardım sunmak
- Sosyal Destek İçin Bağlantı Kurma: Aile, arkadaşlar vb. tüm destek kaynakları ile kısa veya sürekli temasların kurulmasına yardımcı olmak
- Başa Çıkma Becerileri Hakkında Bilgi: Stres tepkilerini ve stresi azaltmak, daha işlevsel bir uyumu teşvik etmek için başa çıkma hakkında bilgi sağlama
- Ortak Hizmetlere Erişim ve Bağlantı Kurma: Bireylerin şu anda ihtiyaç duydukları veya gelecekte ihtiyaç duyacakları mevcut hizmetlere ulaşımını sağlama
3 Adımda PİY
(Sayfanın sonunda nefes, dengeleme ve aşamalı kas gevşetme egzersizleri verilecektir).
Özel Yardıma İhtiyaç Duyabilecek Kişiler
YAPIN | YAPMAYIN |
Dürüst ve güvenilir olun | Bir yardım sağlayıcı olarak ilişkilerinizi kötüye kullanmayın |
İnsanların kendi kararlarını verme haklarına saygı duyun | Yardım karşılığında para ya da herhangi bir iyilik istemeyin |
Kendi önyargılarınızın ve eğilimlerinizin farkında olun ve onları bir kenara bırakın | Yerine getiremeyeceğiniz sözler ya da yanlış bilgiler vermeyin |
İnsanları şu an yardım istemeseler dahi ileride istediklerinde yardıma ulaşabilecekleri konusunda bilgilendirin | Becerilerinizi abartmayın |
Mahremiyetine saygı gösterin ve gerekiyorsa hikayeyi gizli tutun | Kişileri yardım almaya zorlamayın, ısrarcı ve rahatsız edici olmayın |
Kişilerin kültürüne, yaşına ve cinsiyetine uygun bir şekilde davranın | Size hikayelerini anlatmaları için baskı yapmayın |
Kişilerin hikayelerini başkalarıyla paylaşmayın | |
Kişileri eylemleri ya da duygularından ötürü yargılamayın |
SÖYLENMESİ VE YAPILMASI GEREKENLER | SÖYLENMEMESİ VE YAPILMAMASI GEREKENLER |
Konuşmak için sessiz bir yer bulmaya ve dışarıdan gelebilecek dikkat dağıtıcı şeyleri en aza indirmeye çalışın | Kişiyi hikayesini anlatması için zorlamayın |
Mahremiyete saygı gösterin ve uygunsa hikayeleri gizli tutun | Kimsenin hikayesini yarıda kesmeyin veya aceleye getirmeyin |
Kişinin yanında durun ama aynı zamanda yaşına, cinsiyetine ve kültürüne uygun bir mesafede kalın | Uygun olduğundan emin değilseniz kişiye dokunmayın |
Dinlediğinizi bilmelerini sağlayın (Örneğin başınızı sallayın veya “hıhı” gibi tepkiler verin) | Kişilerin ne yaptıklarını, yapmadıklarını ya da nasıl hissettiklerini yargılamayın |
Sabırlı ve sakin olun | “Böyle hissetmemelisiniz” ya da “Yaşadığınız için şanslı hissetmelisiniz” şeklinde tepkilerden kaçının |
Eğer sahipseniz doğru bilgi sağlayın. Ne bildiğiniz ya da bilmediğiniz konusunda dürüst olun. Bilmiyorsanız “Bilmiyorum ama sizin için öğrenmeye çalışacağım” diyebilirsiniz | Bilmediğiniz şeyleri uydurmayın |
Bilgiyi kişinin anlayabileceği biçimde verin. Basit tutun | Çok teknik terim kullanmayın |
Kişilerin kendilerini nasıl hissettiklerini ve size anlattıkları kayıp ya da önemli olayları anladığınızı belli edin. Örneğin “Çok üzgünüm, sizin için ne kadar üzücü olduğunu hayal edebiliyorum” diyebilirsiniz | Kişilere başkalarının hikayesini anlatmayın |
Kişileri güçlü yanları ve kendilerine nasıl yardım ettikleri konusunda bilgilendirin | Kendi sorunlarınız hakkında konuşmayın |
Sessizliğe izin verin | Doğru olmayan sözler ya da güvenceler vermeyin |
Kişilerin tüm problemlerini onlar için çözmek zorundaymış gibi düşünüp davranmayın | |
İnsanları güçlü yanlarından ve kendilerine bakabilecekleri duygusundan uzaklaştırmayın | |
İnsanlarla olumsuz kelimeler (örneğin çıldırmış veya deli gibi) kullanarak konuşmayın |